Endoskopia

Endoskopia – to badanie polegające na oglądaniu wnętrza ciała. Możliwość obejrzenia miejsca choroby pozwala na znacznie wcześniejszą diagnozę,zwiększając szansę leczenia Dawała taką możliwość do tej pory chirurgia, poprzez operacje diagnostyczne,tzw. zwiadowcze. Z oczywistych względów chciano unikać niepotrzebnych operacji – szanse takie stworzyła endoskopia. Pierwsze endoskopy były metalowymi rurami zawierającymi układ optyczny.Pole widzenia oświetlała ulokowana na końcu żarówka.Z czasem konstruowano w nich specjalny kanał,przez który można było wprowadzić odpowiednie kleszczyki , pobierające tkankę do oceny histologicznej (biopsja). Do tej pory używane są tego typu endoskopy do badania krtani (laryngoskop), oskrzeli (bronchoskop), końcowej części jelita grubego (rektoskop) i wnętrza stawu (artroskop).

Możliwość tej endoskopii były jednak ograniczone,a badania przykre dla chorych.Lekarze marzyli o endoskopach wiotkich i elastycznych jak sznurek,które możnaby wpuścić do wnętrza ciała,jaknajwięcej tam zobaczyć,pobrać tkankę do dalszych badań,a nawet wykonać drobny zabieg.Marzenia te ziściły się ,kiedy w końcu lat 60-tych opracowano technologię przewodzenia nie tylko światła,ale także obrazu przez włókna szklane .Sercem takiego endoskopu jest obrazowód,absolutny szczyt techniki.W niektórych obrazowodach w wiązce o średnicy 1-2 mm,jest 40 tysięcy uporządkowanych włókien szklanych.Obraz przkazywany jest idealnie nie zmieniony,mimo nieograniczonego zginania. Do nazwy takiego endoskopu dodaje się „fibero” – od fiber-włókno.W takim np. fiberobronchoskopie grubości ołówka.jest obrazowód,dwa światłowody świecące na końcu jak reflektory,system cięgieł pozwalających wyginać końcówkę w różne strony,kanały do wtłaczania wody i powietrza i na dodatek kanał przez który można wprowadzić sondy do pobierania wycinków,a nawet wykonywania drobnych zabiegów.Najbardziej zminiaturowanym i precyzyjnym endoskopem jest cholangioskop. Do dwunastnicy,w miejsce w którym uchodzi produkowana w wątrobie żółć, wprowadza się większy endoskop.Przez ten większy przechodzi z kolei cieniutki cholangioskop i wprowadzony do dróg żółciowych daje ich idealny obraz ,mimo że mówimy o przewodach grubości zapałki. Jakby tego wszystkiego było mało,końcówka endoskopu błyska fleszem w odpowiedzi na sygnał aparatu fotograficznego połaczonego z układem optycznym, można też podłączyć kamerę video.Znam pacjentów,którzy demonstrują gościom imieninowym swoje własne,nakręcone kamerą video wrzody żołądka.(brr…)

Wszystko to jest oczywiście niesłychanie drogie.Najprotszy fiberoendoskop kosztuje tyle co dobry samochód. Korzyści są jednak niesłychane.Największe w onkologii.Każdy nowotwór daje nam pewien czas ,od kilku do kilkudziesięciu tygodni,kiedy jego chirurgiczne usunięcie jest wyleczeniem,końcem choroby.Coraz częściej udaje się zdążyć i już tysiące ludzi dzięki temu uratowano.Niektóre nowotwory rozwijają się z polipów .Nowoczesne endoskopy pozwalają usunąć polip poprzez endoskop,a usunięty dokładnie zbadać.Endoskopia pozwala niekiedy uniknąć operacji. Dobrym tego przykładem jest sfinkterotomia (przecięcie zwieracza).Zdarza się że kamienie zaczopują ujście dróg żółciowych do dwunastnicy,co grozi żółtaczką i ciężkim uszkodzeniem wątroby.Zamiast ciężkiej operacji.można wprowadzić przez endoskop specjalny maleńki skalpelek,poszerzyć ujście dając wolną drogę kamieniom. O sukcesach endoskopii możnaby mówić długo.Trzeba jednak na zakończenie powiedzieć , że znakomicie wykształceni poznańscy lekarze znaleźli sposób,głównie poprzez kontakty naukowe oraz szacunek jakim darzeni są w całym świecie, żeby wszystko co jest w endoskopii najnowocześniejsze i najbardziej skuteczne oddać do dyspozycji mieszkańców naszego regionu.