Klimakterium

Pojęcie klimakterium pochodzi od słowa greckiego „klimakter”- szczebel drabiny i oznacza radykalną zmianę w życiu człowieka.W medycynie okres klimakterium – to kilka lat poprzedzających i kilka po ostatniej miesiączce kobiety (menopauzie).W ostatnich latach notuje się burzliwą ogólnoświatową dyskusję nad optymalnym lekarskim prowadzeniem kobiet w tym okresie , sprawa bowiem wcale nie jest jednoznaczna.

Kilkuletni okres poprzedzający menopauzę charakteryzuje się stopniowym upośledzeniem czynności jajników.Zmniejsza się ilość pęcherzyków jajnika,coraz więcej cykli jest bez jajeczkowania,a zatem bez wytworzenia ciałka żółtego.Zakłócony jest rytm hormonalny,kiedy to w pierwszej części cyklu dominują estrogeny,a w drugiej progestageny.W przypadku cykli bez jajeczkowania brakuje progestagenów,póżniej brakuje także estrogenów.Okres między miesiączkami ulega skróceniu,niektóre mentruacje wypadają .Okres po menopauzie jest już mniej burzliwy,charakteryzuje go niedobór zarówno estrogenów jak progestagenów.

Polska jest krajem w którym bardzo długo istniała niechęć do ingerencji farmakologicznej w dolegliwości okresu klimakterium. Wynikało to z jednej strony z chęci Polek do życia zgodnie z naturą,a z drugiej strony z obawy przed kuracjami hormonalnymi.Obawiano się działań ubocznych hormonów,szczególnie możliwości sprzyjania powstawaniu niektórych nowotworów kobiecych. W wielu innych krajach natomiast, kobiety nie chciały się pogodzić ze starzeniem. Trzeba powiedzieć że nie chodziło tylko o wygląd i „klimakteryczne” dolegliwości.Okazało się że układ hormonalny młodej kobiety wpływa znacznie na uwapnienie kości ,chroni przed zawałem serca, zaburzeniami naczyniowymi,miażdżycą i wieloma funkcjami ciągle jeszcze poznawanymi.To z powodu braku hormonów nasze babcie były przygarbione i skurczone.

Najbardziej ingerencja hormonalna rozpowszechniona jest w USA, dotyczy ponad 35% kobiet w okresie klimakterium.Zanik czynności jajników powoduje na zasadzie sprzężenia zwrotnego wzrost przysadkowej folitropiny (FSH). Już w tym czasie kobiety zaczynają przyjmować tabletki podobne do antykoncepcyjnych,z mniejszą jedynie zawartością estrogenów.Przedłuża się w ten sposób okres menstruacyjny niekiedy o 10 lat.Po tym czasie rezygnuje się już zwykle z menstruacji,przechodząc na ciągłe podawanie estrogenów i progestagenów. Wiele publikacji amerykańskich opartych na tysiącach obserwacji wieloletnich dowodzi,że postępowanie takie nie przynosi szkody.Wiele opinii jest przeciwnych.Sprawa jest dyskusyjna.Trzeba w tym miejscu powiedzieć,że amerykańska „policja farmakologiczna”-FDA należy do najostrzejszych w świecie. Dopiero wieloletnie,wieloośrodkowe i amerykańskie badania pozwalają na dopuszczeniu leku na amerykański rynek. Stanowisko polskich ginekologów i endokrynologów jest szczególnie wyważone,nakazujące indywidualne traktowanie każdego przypadku.Kilka jest pewników.Okres klimakterium,szcze gólnie w przypadku hormonoterapii,wymaga systematycznego badania narządu rodnego i piersi.Szczególnym wskazaniem do hormonoterapii jest odwapnienie kości.Terapia hormonalna wymaga zdrowej wątroby,nasila żylaki i częstotliwość ich zakrzepowych zapaleń , jest także absolutnie zakazana w przypadku kobiet palących papierosy.